Międzynarodowa grupa badaczy, pod przewodnictwem profesora Michała Bogdziewicza z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, odkryła, że wiele roślin długowiecznych dostosowuje swoją produkcję nasion w odpowiedzi na zmieniające się wzorce klimatyczne, wykorzystując zdarzenia meteorologiczne.
Ich odkrycia, opublikowane w cenionym czasopiśmie Nature Plants, wskazują, że rośliny są w stanie koordynować swoje okresy rozrodcze na duże odległości, obejmujące tysiące kilometrów. Badanie wykazało, że w latach obfitujących w nasiona po okresach niedoboru, nasiona te stają się dostępne dla różnych gatunków na całych kontynentach. Ta powszechna synchronizacja znacząco wpływa na jedzenie sieci, wpływając na populacje gryzoni, migracje zwierząt i występowanie chorób przenoszonych przez dzikie zwierzęta.
Według badań, warunki klimatyczne, w szczególności letnie temperatury, są głównymi czynnikami napędzającymi tę zsynchronizowaną produkcję nasion. Rośliny takie jak buk europejski wykorzystują temperatury czerwca i lipca jako sygnały do rozpoczęcia reprodukcji. Co ciekawe, pomimo różnych lokalnych klimatów, buki w całej Europie podążają za podobnym wzorcem reprodukcyjnym, co jest sprzeczne z oczekiwaniami, biorąc pod uwagę regionalne różnice temperatur.
Współpracownicy projektu dr Valentin Journé i dr Jakub Szymkowiak, również z Uniwersytetu Adama Mickiewicza, wskazali przesilenie letnie jako kluczowy moment, w którym buki zaczynają reagować na sygnały temperaturowe. Jest to dzień, w którym światło dzienne osiąga maksymalny czas trwania, a tempo zmian długości dnia jest najniższe. Pomimo subtelnego charakteru tych zmian, drzewa są w stanie je wykryć i wejść w swoje "okno wrażliwości".
Badania te podkreślają, że sygnały astronomiczne, w szczególności przesilenie letnie, odgrywają istotną rolę w umożliwianiu regionalnej synchronizacji nasion wśród roślin. Takie astronomiczne wpływy pozwalają bukowi europejskiemu i innym gatunkom roślin na tworzenie wydarzeń ekologicznych, które są wysoce zsynchronizowane na rozległych obszarach geograficznych.
